MENU

Het meest misbruikt in de auto: de claxon

Donderdag 5 februari 2015 om 21:50 door Frank

De claxon is zonder twijfel de meest misbruikte functie in de auto. Even toeteren bij het wegrijden en stevig met de hand op de claxon als iets je niet bevalt. Wanneer je onnodig gebruik maakt van je claxon kan je dat tegenwoordig 90 euro kosten. Toch is het soms een bijna automatische handeling waarmee we ons punt hopen te maken.

 

De claxon bestaat al vanaf de eerste rijtuigen die op stoom reden, dit was begin 1800. Voor de veiligheid van voetgangers en dieren, werd een wet aangenomen waarin stond dat “… zelfrijdende voertuigen op de openbare weg moesten worden begeleid door een man te voet die zwaaide met een rode vlag en op een hoorn blies…”. Het duurde niet lang voordat deze hoorn in de auto zelf werd gemonteerd. Eind negentiende eeuw waren er meerdere mogelijkheden waarop automobilisten medeweggebruikers konden waarschuwen: licht, toeters, fluitjes en bellen. In de Verenigde Staten waren de bellen het meest populair. Daarnaast had je de toeter welke handmatig, op druk van uitlaatgassen of elektrisch bediend kon worden.

 

classic claxon

Klassieke claxon, of eigenlijk toeter.

 

Een van de meer populaire claxons van rond 1920 was de Gabriel, vernoemd naar de engel. De Gabriel was een meertonige toeter op uitlaatgasdruk waarvan het geluid vrij hard was maar toch prettig in het gehoor lag. Een andere populaire hoorn was de claxon. Klaxon was de naam van een Amerikaanse firma die claxons vervaardigde. Dit spreekt de suggestie tegen dat het woord gevormd zou zijn uit de Franse klanknabootsing ‘claque’ of zou komen van het Griekse ‘klázein’ wat ‘(doen) klinken’ betekent. Opmerkelijk is de huidige Nederlandse spelling met c-, die al in de begintijd van de claxon spontaan inburgerde naar analogie van de meeste andere niet-inheemse woorden waarin de klank /k/ als c wordt geschreven. De voorkeursspelling is 1954 reeds ‘claxon’.

 

1915 Scripps Booth Model C

De 1915 Scripps-Booth Model C was de eerste auto met een claxon midden op het stuur.

 

De latere claxon produceerde zijn geluid met een elektrisch aangedreven vibrerend metalen membraan. De claxon was de eerste ‘toeter’ die door een korte aanraking geactiveerd kon worden. Deze claxon was de basis voor de claxon zoals we die tegenwoordig ook kennen. Fabrikanten hebben geëxperimenteerd met het membraan en klankkast om zo verschillende geluiden te produceren. Misschien wel de meest memorabele is het ‘Aoogha’ geluid van de claxon op de Model T en Model A Fords van de jaren twintig en begin dertig van de vorige eeuw. Veel claxons hebben een dubbele toon, die niet zozeer harder klinkt, maar zorgt voor een opvallende toon in het altijd aanwezige omgevingsgeluid.

 

claxon Rolls Royce silver ghost

Op modellen als de Silver Ghost was e claxon ook een echt designelement.

 

In de loop der jaren zijn er vele studies gedaan en ontwerpen geweest in een poging om het geluid aangenamer te maken en daarbij wel op te blijven vallen in het dagelijkse verkeerslawaai. Tot het midden van de jaren zestig werden de meeste Amerikaanse auto claxons afgestemd op de muzikale noten Es of C. Sindsdien zijn veel fabrikanten in toonhoogte opgeschoven omdat het verkeerslawaai is blijven toenemen en tegelijkertijd auto’s steeds beter werden geïsoleerd waardoor geluid van buiten minder goed hoorbaar werd. In 1912 werd het gebruik van de toeter in bepaalde steden al gereguleerd. Er werd vastgelegd onder welke omstandigheden je de claxon mocht gebruiken, maar ook wanneer je deze juist niet – onnodig – mocht gebruiken. In de jaren vijftig, zestig en zeventig werd vooral het gebruik binnen de bebouwde kom verder aan banden gelegd.

 

Beep, beep: history of the car horn

Kort item over de geschiedenis van de claxon.

 

Zelf een beetje spelen met verschillende klassieke claxons kan hier.


Ook interessant


Gerelateerde merken

Reageren

Je e-mailadres wordt niet getoond
* Verplicht veld

*