Alfa Romeo Berlinetta Aerodinamica Tecnica

We gaan even terug naar de jaren ’50. Gewoon, omdat het kan. Om precies te zijn de jaren 1953 t/m 1955. Alfa Romeo had een interessante samenwerking opgezet met carrosseriebouwer Bertone. Er werden drie conceptmodellen gebouwd, respectievelijk de B.A.T 5, 7 en 9. De onderdelen voor deze conceptmodellen kwamen van de Alfa Romeo 1900 Sprint en de carrosserie werd dus ontworpen en gebouwd door Bertone. B.A.T. staat voor Berlinetta Aerodinamica Tecnica en was een experimenteel project om te testen hoeveel de aerodynamische vorm van een model invloed zou hebben op de prestaties.

Gerelateerd model

1500 Biposto

Afzonderlijk behoort elk van de B.A.T.’s, zonder overdrijving, tot de belangrijkste automobielconcepten die ooit zijn gebouwd. Gezamenlijk gepresenteerd, zijn het drie variaties een enkelvoudig thema, een compleet werk in drie delen. Simpel gezegd, sinds het begin van de verbrandingsmotor heeft geen enkel voertuig – laat staan ​​een verweven trilogie – het concept van de auto zo overtuigend onderzocht als pure kinetische sculptuur als de Alfa Romeo B.A.T. 5, 7 en 9d.

Berlinetta Aerodinamica Tecnica conceptmodellen

De B.A.T. 5 werd onthuld op de autosalon van Turijn in 1953. Franco Scaglione tekende het model en het lijkt met zijn dominante staartvinnen inspiratie te hebben gegeven aan de ontwerper van de eerste modellen van de Batmobiel. De voorkant van het model was duidelijk een voortzetting van de eerder door Scaglione ontworpen Abarth 1500 Biposto Coupé. Met zijn 100 PK sterke motor haalde dit eerste conceptmodel een topsnelheid van ongeveer 200 km/u.

Voor zijn eerste ontwerp werkte Scaglione geleidelijk aan vier modellen op ware grootte voordat hij doorging naar de vijfde en laatste fase, het eigenlijke metaalwerk voor de auto. Dus toen de conceptauto klaar was, kreeg hij de toepasselijke naam Berlina Aerodinamica Tecnica 5, of B.A.T. 5.

De B.A.T. 5’s uitstekende ponton spatborden en afgeronde centrale neus geleide luchtstroom over de geveegde motorkap, waarvan het lage profiel werd opgevangen door een motor gemodificeerd met zijwaartse carburateurs. De luchtstroom aan de bovenzijde werd geleid over een gladde, druppelvormige, omhullende glazen cockpit en over de achterste schouders omsloten door overhangende staartvinnen. De vinnen zijn zachtjes samengebogen naar de taps toelopende achterkant, waarbij de luchtstroom verder wordt gestabiliseerd door een centrale ruggengraat. Achterwielspatborden werden aangebracht om de omgekeerde luchtstroom vanaf de bovenzijde van het wiel te verminderen, en grote zijopeningen zorgden voor luchtuitlaat voor de voorremmen.

Afgezien van zijn jet-age-karakter, was het koetswerk van Scaglione opmerkelijk vanwege zijn geavanceerde aerodynamica. Cijfers variëren enigszins (analytische methoden van die tijd waren relatief primitief), maar de B.A.T. 5 zou een luchtweerstandscoëfficiënt van ongeveer 0,23 hebben bereikt bij bijna 140 km/u. De topsnelheid werd getest op zo’n 190 km/u, een indrukwekkende snelheid gezien het tijdperk en de relatief kleine viercilindermotor van de auto.

Alfa Romeo B.A.T. 7

Een maar later kwam het Italiaanse initiatief met de B.A.T. 7 die veel overeenkomsten vertoonde met zijn voorganger, maar alles werd iets extremer. De staartvinnen werden bijvoorbeeld een stuk groter.

Gezien het succes van het eerste model, werd Scaglione aangemoedigd om verschillende kenmerken van het origineel toe te paasen op het tweede model: de B.A.T. 7. Hij deed dit door de voorste luchtinlaten te verkleinen, de motorkap met meer dan vijf centimeter te verlagen en de staartvinnen te verlengen, terwijl hij een grotere hoekafstand aan de uiteinden toevoegde. De achterwielschorten en uitgesproken zijopeningen bleven.

Scaglione creëerde met de B.A.T. 7 een extremer model zowel in ontwerp als aerodynamica. De luchtweerstandscoëfficiënt van de 7 was met 0,19 zelfs lager dan die van zijn voorganger. De Toyota Prius en Tesla Model S, twee toonbeelden van moderne efficiëntie, halen een luchtweerstandscoëfficiënt van 0,24; Scaglione overtrof beide in een tijdperk zonder wijdverbreide windtunneltests of computerondersteunde ontwerpen.

Het model zou worden onthuld op de Turijn Salon in april 1954, maar het design vergde nog zoveel voorbereiding om op tijd af te krijgen dat Nuccio Bertone en Franco Scaglione persoonlijk met de auto naar Turijn reden. De reacties op de show waren zo mogelijk nog positiever dan die van zijn voorganger.

Alfa Romeo B.A.T. 9 D

De B.A.T. 9 werd de laatste auto in het Berlinetta Aerodinamica Tecnica proejct en werd net als zijn voorgangers voor het eerst aan het publiek getoond op de autosalon van Turijn. De extreme vormen van de vorige twee werden vervangen door iets soberdere lijnen. De staartvinnen werden twee lange, smalle platen en aan de voorkant was nu de typische Alfa Romeo grille te zien.

Misschien voelde hij een gemiste kans want hoe populair de eerdere BAT’s ook waren, ze leken totaal anders dan alles wat op weg was naar massaproductie. Alfa Romeo’s mandaat voor het uiteindelijke concept was om “het praktischer te maken voor gebruik op de weg”.

Zo verkende Scaglione voor zijn derde ontwerp een rijwaardige gran turismo-interpretatie van het B.A.T-thema. De vinnen werden verkleind om het zicht naar achteren te verbeteren en de achterwielschorten werden geëlimineerd. Aan de achterkant werd een uitgesproken taillelijn toegevoegd, terwijl een standaard driehoekige Giulietta-grille, inclusief het beroemde Milano-embleem, aan de voorkant werd gemonteerd, wat de identiteit van de auto als Alfa Romeo benadrukt. En natuurlijk kwamen de mechanische onderdelen weer uit de Alfa Romeo 1900.

De Turijn Salon van 1955 werd gekozen om de nieuwe conceptauto te onthullen, en de B.A.T. 9d werd niet verwonderlijk overladen met veel lof en voltooide een van de belangrijkste autotriptieken die ooit zijn ontworpen.

In 2020 werden de drie wagens geveild door Sotheby’s met een verwachte opbrengt van tussen de 14 en 20 miljoen dollar. Niet slecht voor een experiment van zo’n 70 jaar geleden.