MENU

Tatra

Tatra is een Tsjechisch auto- en vrachtwagenmerk dat onder deze naam actief is sinds 1919. De geschiedenis van de firma gaat echter verder terug, zo maakte ze haar eerste auto en vrachtauto, bijna tegelijkertijd, in 1897.

 

tatra 57B

Een vroege Tatra 57

 

Geschiedenis van Tatra

In 1850 werd door Ignaz Schustala in de Moravische stad Nesseldorf, tegenwoordig Kopřivnice in Tsjechië maar toen een deel van het Oostenrijkse keizerrijk, een wagenfabriekje opgericht. Om de zaak uit te breiden vormde hij drie jaar later een compagnonschap met de rijke zakenman Adolf Raschka.

 

Ignaz Schustala & Co produceerde een behoorlijk groot aantal wagens en carrosserieën en deed het twintig jaar lang prima, tot de dood van Raschka in 1877. De zaken gingen daarna snel bergafwaarts, maar dat veranderde plotseling als gevolg van het verzoek van de Stauding-Strambergerspoorweg om spoorwagons te bouwen. Schustala besloot onmiddellijk om zijn productie om te schakelen naar spoorwagons. In 1890 nam hij de ingenieur Hugo von Rosslerstamm als technisch directeur aan, die tot dan toe bij een andere spoorweg in dienst was geweest. Het jaar daarop overleed Schustala en de onderneming werd een vennootschap, de Nesseldorfer Wagenbau Fabriks Gesellschaft, onder de directie van Von Rosslerstamm.

 

Ten tijde van de dubbel-monarchie Oostenrijk-Hongarije was de metaalindustrie in het Tsjechische deel van het koninkrijk een goede voedingsbodem voor de fabricage van auto’s. Voor het jaar 1900 werden goede auto’s gebouwd door Nesseldorfer Waggonbau Fabriksgesellschaft en Laurin & Klement, respectievelijk de voorlopers van Tatra en Skoda. In 1897 kwam de Oostenrijkse auto-ontwerper Hans Ledwinka bij Nesseldorfer in dienst. Hij verbeterde de transmissie van het eerste model auto, en ontwierp een racewagen en drie andere modellen.

 

In 1917 ging hij weg, maar in 1921 keerde hij terug bij het bedrijf dat inmiddels in de nieuwe republiek Tsjecho-Slowakije was komen te liggen, en Tatra heette (naar het Tatragebergte). Tot 1945 was Ledwinka de hoofdconstructeur van Tatra. Hij gebruikte veel technieken en ontwerpdetails die we nu tot de Oostenrijkse school van auto-ontwerpers rekenen. Tussen 1920 en 1939 ontwierpen de beide merken bijzondere motor- en chassisconstructies. Enkele fabrieken bouwden tweetakt motoren onder andere voor Aero. Bij een groot aantal merken is Hans Ledwinka’s inspiratie op te merken: zoals het ruggegraatchassis en onafhankelijke achtervering met pendelassen. Merken zoals Z, Walter, Praga, Jawa, en andere verdwenen.

 

Nesseldorfer spoorwegmaterieel bouwde al auto’s sinds 1897, met een tweecilinder boxermotor achterin. Van 1905 tot 1916 was Ledwinka werkzaam in de fabriek, die in 1921 door het Tatra concern werd overgenomen.

 

Als eerste bij zijn terugkeer van Steyr in 1921, ontwierp Ledwinka een voor die tijd zeer moderne 4-cilinder lijnmotor met hemisferische verbrandingskamers en bovenliggende nokkenas voor de Type S. Daarna in 1923 volgde de Tatra 11, met typische ruggengraatchassis en luchtgekoelde motor die tot het einde van de personenautobouw door Tatra behouden bleef. Ook op het gebied van vrachtwagens was het bedrijf actief. In 1926 verscheen de Tatra 24, een drieasser met open laadbak.

 

Later werd Tatra bekend door zijn gestroomlijnde auto’s. Rond 1934 werd de T77 uitgebracht. Samen met de Chrysler Airflow en de Rumpler Tropfenwagen behoort dit model tot de eerste aerodynamische auto’s. In 1936 kwam naast het vervolgmodel T77a, de T87 en de T97 (met viercilinder boxermotor) uit. De T97 toonde opvallend veel gelijkenissen met de Duitse KdF-Wagen (Kraft durch Freude), het prototype van de Volkswagen Kever.

 

Na de Tweede Wereldoorlog

Het eerste model van Tatra na de Tweede Wereldoorlog was de Tatraplan uit 1951, met een luchtgekoelde viercilinder motor. Na de oorlog had Tatra succes met de T600 Tatraplan. Aan dit model werkte Hans Ledwinka nog mee vanuit de gevangenis, waar hij vastzat na de Tweede Wereldoorlog.

 

Na een korte, door de staat gedwongen, productiestop voor personenauto’s werd in 1956 de T603 getoond aan het publiek. Hoofdconstructeur voor de T603 is Julius Mackerle. Het gaat hier wederom om een Tatra met de typische kenmerken die Hans Ledwinka introduceerde: pendelassen, ruggegraatchassis, luchtgekoelde heckmotor en een aerodynamisch ontwerp. Opvallend waren de drie koplampen op het model. De auto kreeg een luchtgekoelde V8 die slechts 93 PK leverde. In 1963 kwam een aangepaste versie uit onder de aanduiding T2-603. De typische drie koplampen waren nu vervangen door vier stuks.

 

Tatra T87

Tatra T87

 

De in 1968 door Vignale ontworpen T613 kwam pas in 1974 in volle productie. De Tatra-kenmerken bleven nog grotendeels behouden, de motor werd boven de achteras geplaatst en het aerodynamisch design maakte plaats voor een moderne rechtere, scherper gelijnde carrosserie. Alle modellen vanaf de T603 werden veelal gebouwd voor partijfunctionarissen. In het vrachtwagensegment produceerde Tatra in 1973 de zware 813.

 

Tatra T700

Tatra T700, de laatste stuiptrekking van Tatra

 

In 1996 werd nog een poging gedaan om met een in basis verbeterde T613, de T700, een aantrekkelijke en verkopende auto in de markt te zetten. In 1997 vierde de onderneming het honderdjarige bestaan van de automobielfabriek. Het jaar erna stopte de personenauto productie nadat er nog ongeveer 70 stuks van de T700 waren geproduceerd.

 

Tatra T87 - Things of the Past

Tatra modellen


Garages en specialisten

Clubs, fora en verenigingen


Ook interessant